Od 1 stycznia 2020 r. w polskim prawie pojawiła się nowa usługa transportowa - pośrednictwo przy przewozie osób.
Przed wejściem nowych przepisów w życie takie pośrednictwo - pomiędzy kierowcą a pasażerem - nie było uregulowane, co prowadziło do nierównej konkurencji między przewoźnikami, którzy działali na podstawie obowiązujących przepisów i licencji (np. korporacje taksówkarskie), a tymi których te przepisy nie obowiązywały.
Pośrednikami mogą zostać przedsiębiorcy, którzy przy pomocy aplikacji mobilnych, stron internetowych, środków komunikacji elektronicznej, programów komputerowych, czy systemów teleinformatycznych:
- przekazują zlecenia przewozu osób oraz
- zawierają umowy przewozu w imieniu klienta lub przedsiębiorcy wykonującego przewóz osób lub
- pobierają opłaty za przewóz osób lub
- umożliwiają zawarcie umowy przewozu lub
- umożliwiają uregulowanie opłaty za przewóz osób
Od 1 stycznia 2020 firma wykonująca pośrednictwo przy przewozie osób musi mieć odpowiednią licencję. Co więcej, pośrednik może zlecać, organizować lub rozliczać przewóz osób wyłącznie kierowcom, którzy posiadają licencję na taki przewóz:
- samochodem osobowym,
- pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą (np. van),
- taksówką.
Warunki uzyskania licencji pośrednika przy przewozie osób:
Pośrednik przy przewozie osób, żeby uzyskać licencję, musi spełnić następujące warunki:
1. członkowie jego organu zarządzającego (np. członkowie zarządu spółki akcyjnej lub z ograniczoną odpowiedzialnością), osoby zarządzające spółką jawną lub komandytową, a w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w innej formie – osoby prowadzące tę działalność:
a) nie zostali skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwa karne skarbowe lub przestępstwa umyślne: przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, obrotowi gospodarczemu, wiarygodności dokumentów, środowisku lub warunkom pracy i płacy albo inne mające związek z wykonywaniem zawodu,
b) nie wydano im prawomocnego orzeczenia zakazującego wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego,
2. znajdować się w sytuacji finansowej zapewniającej podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego określonej dostępnymi środkami finansowymi lub majątkiem w wysokości 5000 złotych,
3. posiadać wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).
Licencji na pośrednictwo przy przewozie osób udziela Główny Inspektor Transportu Drogowego (GITD):
https://www.gov.pl/web/gitd/posrednictwo-przy-przewozie-osob
Oplata za licencję na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób, w zależności od okresu na jaki ma zostać wydana, wynosi:
- 400 zł za licencję na okres od 2 do 15 lat,
- 450 zł za licencję na okres od 15 do 30 lat,
- 500 zł za licencję na okres od 30 do 50 lat.
Obowiązki pośrednika przy przewozie osób
Przedsiębiorca zajmujący się pośrednictwem przy przewozie osób, musi:
- weryfikować, czy kierowca, któremu przekazuje zlecenia przewozu osób, posiada odpowiednią licencję (na przewóz osób samochodem osobowym, pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą lub taksówką), nie później niż;
a) przed rozpoczęciem współpracy,
b) w terminie 7 dni od dnia upływu terminu ważności licencji posiadanej przez kontrahenta, któremu przekazuje zlecenia przewozu osób,
- prowadzić, w postaci elektronicznej (np. w excelu lub programie do tworzenia baz danych), rejestr przekazanych zleceń przewozu osób oraz przechowywać zgromadzone w tym rejestrze informacje przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zlecono przewóz,
- prowadzić, w postaci elektronicznej, ewidencję kontrahentów, którym zleca przewóz osób, oraz przechowywać zgromadzone w tej ewidencji informacje przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zlecono przewóz,
- udostępniać powyższe informacje na wniosek organów Inspekcji Transportu Drogowego lub Krajowej Administracji Skarbowej w terminie 21 dni od dnia otrzymania wniosku.
Rejestr przekazanych zleceń przewozu osób musi zawierać następujące informacje:
- firmę kontrahenta, któremu zlecono przewóz osób,
- adres i oznaczenie siedziby albo miejsca wykonywania działalności kontrahenta, któremu zlecono przewóz osób,
- numer identyfikacji podatkowej (NIP) kontrahenta, któremu zlecono przewóz osób,
- w przypadku zlecenia przewozu osób taksówką - numer licencji, o której mowa w art. 5b ust. 1 pkt 3, oraz nazwę organu, który udzielił tej licencji,
- w przypadku zlecenia przewozu osób samochodem osobowym lub pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą - numer licencji i wypisu z licencji, o której mowa w art. 5b ust. 1 pkt 1 lub 2, oraz nazwę organu, który udzielił tej licencji,
- numer rejestracyjny pojazdu, którym zrealizowano zlecony przewóz osób,
- datę oraz godzinę przekazania zlecenia przewozu osób.
Ewidencja kontrahentów, którym przedsiębiorca zleca przewóz osób musi z kolei zawierać:
- firmę kontrahenta, któremu zleca się przewóz osób;
- adres i oznaczenie siedziby albo miejsca wykonywania działalności kontrahenta, któremu zleca się przewóz osób;
- numer identyfikacji podatkowej (NIP) kontrahenta, któremu zleca się przewóz osób.